Okumak, tecrübe ister. Öyle hemen “okur” olmaz insan. Her hafta bir kitap falan bitirmek de kıdemli kılmaz kimseyi. Mesele, içselleştirmektir bu eylemi. Ama daha önemlisi, belli başlı yazarlara ve türlere saplanıp kalmamaktır.
Okumak, gizli saklı bazı işler çevirmektir. Yani bir yanıyla da çok masum değildir. Okuduğu kitabın kapağını saklayanlar vardır mesela kamuya açık alanlarda. Ya da kütüphanesine kimseleri sokmayanlar. Ödünç kitap vermeye kaçınızın gönü elveriyor? Neler yazıyor kitaplarınızın içindeki o özel notlarınızda? Evet, kitaplar biz okudukça bize ait oluyorlar; özelimiz oluyorlar.
“Başucu kitapları” diye yerleşmiş bir kavram vardır; bilmeyen de kalmamıştır. Ben onlara “zuladakiler” diyorum. Benim zulamda bazı kitaplar bulunur. Yanlarında da kenarları eskimiş, yırtılmış bir defter ve birkaç adet kurşun kalem. Bu kitapları belli aralıklarla özlerim. Bazense onlara küserim. İnsanız ya alt tarafı, her zaman kaldırılmıyor söyledikleri. Bu kitaplar yaşlıdır. Bu kitaplar efkarlıdır. Bu kitaplar tepesine kurulur okurun. Ne demek bu? Tekinsiz oldukları kadar çok lazımdırlar.
Zuladakiler, aynı kalmaz. Demirbaşlar vardır elbette. Ama illa ki yeniler katılır aralarına. Bir keresinde biri bana “Bunlar seni anlattığı için oradalar,” demişti. Haklı olduğunu yüzüne söylemedim. Doğru. Haklıydı. Kim olduğumuz ve olmadığımızla ilgili sağlam ipuçları tam da duruyor; en mahrem yerimiz.
Ursula K. Le Guin, Tezer Özlü, Cemal Süreya, Douglas Adams, E. Michel Cioran, Fernando Pessoa, George Orwell, Nikos Kazancakis, Franz Kafka, Oscar Wilde, Truman Capote, Didem Madak, Rollo May, Ferit Edgü, Tagore, Bilge Karasu…
Bendekilerden bazıları. Kimisine bazen küsüyorum. Arada yüzleşemiyorum satırlarıyla; kesici etki yaratıyor. Kimi zaman, itirazım oluyor bu zalim zulaya.
Ayça Güçlüten
