Künye
Yapım Yılı/Ülkesi– 2007 / Hindistan
Yönetmen– Amir Khan
Senaryo– Amole Gupte
Müzik- Raman Mahadevan, Shaan, Vishal Dadlani, Adnan Sami
Oyuncular– Aamir Khan (Nikumbh), Darsheel Safary (Ishaan), Girija Oak (Jabeen), Tanay Chheda (Rajan), Vipin Sharma (Nandkishore)
ImDb Notu– 7.4/10
Ödülleri- Filmfare En İyi Film, En İyi Yönetmen, En İyi Erkek Oyuncu, En İyi Senaryo (2008)
Süre- 162 dk
Yorum:
Hindistan’ın Mumbai kentinde on yaşında bir erkek çocuğunun okuldaki mutsuzluğu, sınıfta dersleri dinleyememesi ve öğretmenler anlatırken sayıların, harflerin, sembollerin uçuşup dans etmesi ile derslerdeki başarısızlığı ilk sahnede görünenler. Ishaan aslında kendini oyalayabilen, okul içinde ve dışında ilgi alanları akademik olmayan mutlu bir çocuk, ancak öğretmenlerinin üç yıldır onun okuyup yazamamasını, başarısızlıklarını değer düşürücü ve örseleyici hakaretlerle, olumsuz tepkilerle düzelteceklerini sanmaları eğitim sisteminin yanlışlığını göstermektedir. Anlayışsız ve soruna yönelik araştırma yapmayan, eleştirerek veya alay ederek sorunu çözeceklerini sanan öğretmenlere karşı Ishaan genelde umarsız tepkiler veren görünümdedir. Okul çıkışı göletten kepçesi ile avladığı balıkları (tetrazon) torbasına koyup eve giderken mutlu olabilen, ders veya okuldan ebeveyne gönderilen kağıtları değersiz bulan, köpeklerle dostluk kurabilen, insancıl ve şefkatli yanları olan Ishaan okulda çok başarısızdır. Oysa evde annesi onu şefkatle karşılamaktadır. Kendisinden dört-beş yaş büyük ağabeyi ise çok başarılıdır ve hep övgü almaktadır. Ishaan’ın akademik yaşamının okulda ve evde onaylanmaması, ev içinde ağabeyinin başarıları ile ön planda olması hayal kırıklığının artmasına ve başarısızlık karşısındaki çaresizliği, doğadaki canlılardan (balıklar, köpekler, kuşlar, ağaçlar) destek-yardım alma isteği hüzünlü bir tablo ortaya çıkarmaktadır. Eleştiriler çoğalınca ve haksızlığa uğradıkça ters, olumsuz ve saldırgan tepkilerle ya da bazen resim yaparak kendini ifade etmektedir. Evde annesi şefkatli, derslerini takip eden, onu çalıştırmaya çalışan ama bunalan bir maternal model olmasına karşın, babası beyaz yakalı, özel sektörde çok çalışan, aşırı kuralcı ve anlayışsız, oldukça sert ve eleştirel bir kişiliktir. Evdeki diğer çocuğun sporda ve okul hayatındaki başarıları da Ishaan’ın durumunu güçleştirmektedir. Bahçede oynarken arkadaşları ile uyumda da sorunlar yaşayıp, haksızlığa karşı saldırgan davranışlar göstermekte ve öfke nöbetleri geçirmektedir. Ama yine de dış dünyadaki olaylar onda merak uyandırmaktadır. Bir gün ağabeyini kandırarak izin kağıdını annesi adına ona imzalattırır ve okula gitmez, yani okuldan kaçar ve şehri gezer.
Okulda öğretmenlerin anlayışsız yaklaşımları, çocukların onu izole etmesi, evde babasının krizler karşısındaki sert, katı ve şiddet içeren tutumu sonunda hiç istememesine rağmen adeta cezalandırılarak evden uzak bir yatılı okula verilmesine neden olunca Ishaan iyice yalnızlaşır. Çocuk yeni okulunda da öğretmenlerinden benzer tepkiler görür. Sadece ayakları tutmayan, derslerinde başarılı okul idarecisinin oğlu, sıra arkadaşı Rajan onu anlamaya çalışır. Bir gün anne, baba ve ağabeyi onu ziyarete gelirler, anne çocuğunun iyice içe kapandığını, sessizleştiğini görür, çok üzülür, çaresizdir ama ne eşini etkileyebilir ne de kendisi bir çözüm bulabilir. Bir geceyi ailesi ile geçirmesi ve ona hediye boya takımları getiren ağabeyi bile onun mutlu olmasını sağlayamaz. Zaman olumsuzluklarla geçmektedir. Ailenin tekrar geleceği hafta sonu annesi Ishaan’a telefon eder, ağabeyinin maçı olduğunu ve gelemiyeceklerini söyler. Ishaan telefonda hiç yanıt vermez daha doğrusu ne annesi ne de ağabeyi ile hiç konuşmaz. Artık iyice yalnızlaşmıştır, kimse onu anlamıyordur, hiç kimse ona şefkatli yaklaşmıyordur. Herkes ondan çok şey bekliyordur ve o gereğini yapamayıp olumsuz tepkiler alıyordur. Sanki artık hiçbir şey ona iyi gelmeyecektir. Resim yapmayı bırakmış, hayvanlarla da ilgilenmiyordur, düzensiz ve özensizdir. Sınıf içinde çok sessizdir. Onu anlayabileceğini umduğumuz resim öğretmeni bile onun kafasına tebeşir fırlatmıştır. Sadece arkadaşı Rajan ona üzülmemesini söylüyordur.
Bir gün resim öğretmeni rapor alınca yerine gelen görsel sanatlar öğretmeni Nikumbh sınıfa palyaço kılığında şarkı söyleyerek girer. Ancak Ishaan onunla ilgilenmese de öğretmen bu içe kapanık ve hüzünlü çocukla ilgilenir. Rajan’dan onunla ilgili bilgi alır, okuldaki defterlerini inceler, diğer öğretmenlerin onun hakkındaki olumsuz tepkilerini dinler. Nikumbh özel eğitim öğretmenidir ve eğitimle ilgili bilgilerin ışığında gidip Ishaan’ın ailesi ile görüşür. Durumunu anlatır, çocuklarının zeki olduğunu ancak özgül öğrenme güçlüğü dediğimiz “disleksi”, “disgrafi” ve “discalculi” özellikleri nedeni ile okulda başarısız olduğunu, artık sorunlarıyla baş edemediği için içine kapanıp hiç bir şeyle ilgilenmeyerek mutsuz olduğunu anlatır. Ishaan’ın annesi onun bir resim defterini gösterir, ilk sayfasında dört kişilik mutlu ailesini resmetmiştir, sayfalar ilerledikçe küçük çocuk yani Ishaan o üçlüden uzaklaşıp kaybolmaktadır. Sayfaları hızla çevirince ortaya çıkan bu acıklı tablo aileyi de öğretmeni de çok üzmüştür, aslında çocuk aylar öncesinden yaptığı resimlerle yaşadığı başarısızlıkların ve değersizleştirilmelerin sonucunda oluşan hayal kırıklığının ve çaresizliğinin mesajlarını vermiştir ama ne aile ne de öğretmenler bugüne dek bunun farkında olmamıştır. Öğretmen okula döner, derste Ishaan’ın defterini ona gösterir. Ishaan ilk kez bir tepkide bulunur, şaşırmıştır, böylece öğretmen için ilişki ortamının ilk kapısı açılmıştır. Sonra sınıfa okuma,yazma, matematikle ilgili öğrenme sorunları yaşayan Einstein, Leonardo Da Vinci, Edison ve onlar gibi ünlü bilim adamlarının okul yaşamlarındaki yanlış yazma veya okuma sorunlarını anlatır. Ayna koyarak ters yazmayı gösterir. Çocukların çok ilgisini çeker. Ishaan’a ışıkları açmasını söyler, Ishaan ayağa kalkar ve ışıkları açarken öğretmen tüm sınıfa elektriğin mucidini sorar, Ishaan “Edison” diye cevaplar, öğretmeni onu tebrik eder. Ders çıkışı onunla sohbet eder, evlerine gittiğini anlatır, kendisinde de öğrenme bozukluğu olduğunu söyler. Bu sahnede öğretmen ile çocuk arasında anlayış ve şefkate dayalı gelişen bir güven ilişkisi kurulmuştur. Öğretmen doğada serbest sanatsal aktivite yaptırır. Ishaan yapraklar ve ağaç dallarından bir yelkenli yapar, öğretmen onu tebrik eder. İlk kez sınıf arkadaşları da çok beğendiklerini ifade ederler. Ishaan ise bu duygular karşısında utanır ve ortamdan kaçar. Henüz olumlu tepkileri karşılayabilecek coşkuya ve duygulanıma sahip değildir, güvensizdir.
En önemli ikinci adım ise öğretmen Nikumbh’un Ishaan’ın özel eğitimi için okul idaresini ve müdürü ikna etmesidir. Müdüre Oscar Wilde’ın ünlü deyişini söyler: “Nankör insan herşeyin fiyatını bilen ve hiçbir şeyin değerini bilmeyen insandır.” Müdür bunu duyunca öğretmene Ishaan’a özel eğitim vermesi için izin verir. Bundan sonra film öğretmen ve öğrencisi arasında kurulan ilişki ile Ishaan’ın kabuğundan çıkıp, duvarlarını yıkıp yol almasını anlatır. Ishaan öğretmeni tarafından motive edilip olumlu pekiştireçlerle yok olan güveni tekrar inşa edildiğinde çabası artmıştır ve öğrenme bozukluğu ile baş etmeye başlamıştır. Öğretmeni disleksi sorunu yaşayan çocuklara dair özel eğitim yöntemleri uygular, harfleri ve sayıları kumda veya dokunsal yöntemlerle öğretir. Ishaan kısa sürede hem Hintçe hem de İngilizce okuma, yazma ve matematikte ilerleme göstermeye başlar. Giyinirken, özbakımında daha özenli olmaya gayret eder. Adeta bir düğüm çözülmüştür. Babası okula öğretmenle görüşmeye gelir, öğretmen babaya ebeveyn danışmanlığı yapar, onu şefkatle desteklemesini ister, baba ilk kez içgörü kazanır. Çıkışta Ishaan’ın panoda bir yazıyı okuma gayretini görür ve çok duygulanır, kurduğu iletişimdeki yanlışların farkına varır.
Öğretmen Nikumbh müdüre öğretmen ve öğrencilerin katılacağı bir resim yarışması ve festivali yapmayı önerir. Bu şenlik tüm okulda duyurulur. Ishaan şenliğin ve yarışmanın yapılacağı sabah erkenden giyinir, torbası ile okuldaki gölün kenarına henüz güneş doğmak üzereyken gelir. Nihayet şenlik başlar, öğrenciler çok eğlenmekte, öğretmenler ise biraz şaşkın uyum sağlamaya çalışmaktadır. Öğretmen Nikumbh çok heyecanlıdır, onun öğretmeni veya danışmanı olan Hintli bir hanım da yarışma jürisindedir. Ishaan’ın arkadaşı Rajan’ın ayakları sakat olduğundan öğretmeni tarafından taşınıp oturtulur. Zaman geçmektedir ve yarışma başlamak üzereyken Ishaan da gelir, öğretmeni onu arkadaşlarının yanına oturtur ama o daha izole ve sakin bir yerde oturarak daha önce ağabeyinin ona hediye getirdiği boya takımını açar ve resmini yapmaya başlar. Resmini bitirdiğinde öğretmeni Nikumbh’a teslim eder.
Müdür kazanan iki kişi olduğunu ama birini seçtiklerini bunu seçerken de jürinin zorlandığını söyler. Ishaan göl kıyısının resmini yapmıştır ve birinci olmuştur, diğer resim ise öğretmeni Nikumbh’a aittir ve Ishaan’ın portresidir. Bu iki resim okul yıllığının kapağında yer alacaktır. Ishaan ödül için sahneye çağrıldığında ve alkışlandığında çok çekingen ve utangaçtır.
Filmin son sahneleri bize ders yılı sonunun geldiğini anlatır. Tüm veliler öğretmenlerle görüşmektedir ve ellerinde o yılın yıllığı vardır. Yıllık kapağının ön yüzünde Ishaan’ın yaptığı resim, diğer yüzünde ise öğretmenin yaptığı Ishaan’ın portresi bulunmaktadır. Ishaan’ın anne ve babası öğretmenlerle görüştüklerinde çocuklarının artık öğrenme yolunda adımlar attığını duyar ve gururlanırlar. Ishaan ağabeyiyle bahçede neşe içinde oynamaktadır. Ailece öğretmen Nikumbh’a tatil için veda ederler. Ishaan tam arabaya binecekken geri döner ve öğretmenine sarılır, o da onu kucaklar ve coşkuyla havada tutar. Bu sahne bir öğretmenin bir çocuğu kazanmak için yaptıklarının, emeklerinin coşkulu bir ifadesidir.
Bir öğretmenin her çocuğun ayrı bir varlık olduğunun ve nasıl davranılması gerektiğini anlatan bu film oldukça eğiticidir. Resim öğretmeni Nikumbh tarafından Ishaan’ın üç yıldır süren akademik başarısızlığının ve bu duruma bağlı olarak gelişen ruhsal sorunlarının anlaşılması, sorunun çözümüne yönelik öğretmenin yaptığı çalışmalar ve iletişimi güçlendirmeye yönelik şefkatli yaklaşımı perdeye başarıyla aktarılmıştır. Öğretmenin geçmişinde de benzer sorunlarının olması Ishaan’ı anlamasında çok olumlu etki yaratmıştır. Ishaan’ın örselenmiş ruhunun derinliklerindeki yaraları iyileştiren öğretmenin yaklaşımı ve çabaları çok önemlidir. “Yerdeki Yıldızlar” yaşadığımız dünyada akran zorbalığı, öğretmen anlayışsızlığı ve eğitim sürecinde çocuklara yetişkinler tarafından uygulanan değersizleştirme tepkilerini yansıtması açısından oldukça eğitici bir film. Eğitim sürecinde çocuklara birşeyler öğretmenin pek çok yolu vardır. Önemli olan her çocuğun öğrenme potansiyeline gereken değerin verilip, öğrenmeye olan merağının yaratılmasıdır. Yaşamımızda bir şeyleri merak ederiz, ilgileniriz ve arzularız, bunun için çaba gösteririz. Sonucunda ise öğrenmenin ya da öğretmenin hazzını yaşayabiliriz.
Füsun Aygölü
